Najważniejsze zmiany w przepisach emerytalnych w 2023 roku

Rok 2023 przyniósł wiele istotnych zmian w przepisach emerytalnych, które wpływają na wysokość świadczeń, zasady ich przyznawania oraz dodatkowe uprawnienia dla emerytów. W tym artykule przedstawiamy najważniejsze zmiany, które warto znać, aby w pełni korzystać z przysługujących praw i świadczeń emerytalnych.

1. Waloryzacja świadczeń emerytalnych i rentowych

Jedną z najważniejszych zmian, która weszła w życie 1 marca 2023 roku, jest waloryzacja świadczeń emerytalnych i rentowych. W tym roku waloryzacja była wyjątkowo wysoka ze względu na wysoką inflację.

Kluczowe informacje o waloryzacji w 2023 roku:

• Wskaźnik waloryzacji wyniósł 14,8% (najwyższy od wielu lat)
• Minimalna emerytura wzrosła z 1338,44 zł do 1588,44 zł brutto
• Waloryzacji podlegają wszystkie świadczenia emerytalno-rentowe przyznane do końca lutego 2023 roku

Waloryzacja objęła także inne świadczenia, w tym dodatki do emerytur i rent:

• Dodatek pielęgnacyjny wzrósł do 294,39 zł
• Dodatek dla sierot zupełnych wzrósł do 553,30 zł
• Dodatek kombatancki wzrósł do 294,39 zł
• Świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wzrosło do 500 zł miesięcznie

2. Trzynasta i czternasta emerytura w 2023 roku

W 2023 roku kontynuowane są wypłaty dodatkowych świadczeń rocznych dla emerytów i rencistów:

Trzynasta emerytura:

• Wypłacona w kwietniu 2023 roku
• Przysługuje wszystkim emerytom i rencistom w pełnej wysokości
• Wysokość świadczenia równa minimalnej emeryturze - 1588,44 zł brutto
• Nie jest opodatkowana podatkiem dochodowym

Czternasta emerytura:

• Zapowiadana na wrzesień-październik 2023 roku
• W pełnej wysokości (1588,44 zł brutto) dla emerytów pobierających świadczenia do 2900 zł brutto
• Dla osób z emeryturą wyższą niż 2900 zł brutto obowiązuje zasada "złotówka za złotówkę" (świadczenie jest pomniejszane o kwotę przekroczenia limitu)
• Osoby pobierające emeryturę wyższą niż 4438,44 zł brutto nie otrzymają tego świadczenia

3. Zmiany w zasadach dorabiania na emeryturze

W 2023 roku zmieniły się limity zarobkowe dla emerytów i rencistów, którzy nie osiągnęli powszechnego wieku emerytalnego:

Od 1 września 2023 roku limity wynoszą:

• 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – 4904,10 zł brutto (po przekroczeniu tej kwoty świadczenie jest zmniejszane)
• 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia – 9107,50 zł brutto (po przekroczeniu tej kwoty świadczenie jest zawieszane)

Limity te są aktualizowane co 3 miesiące i ogłaszane przez ZUS. Ważne jest, aby osoby dorabiające na emeryturze regularnie sprawdzały aktualne limity.

4. Emerytury stażowe - projekt ustawy

W 2023 roku trwają prace nad projektem ustawy o emeryturach stażowych, który zakłada możliwość przejścia na emeryturę po osiągnięciu określonego stażu pracy, bez względu na wiek.

Główne założenia projektu:

• Kobiety mogłyby przechodzić na emeryturę po przepracowaniu 35 lat
• Mężczyźni mogliby przechodzić na emeryturę po przepracowaniu 40 lat
• Warunkiem byłoby zgromadzenie kapitału emerytalnego wystarczającego na emeryturę w wysokości co najmniej minimalnej

Na ten moment projekt jest w fazie konsultacji i nie ma pewności, czy i kiedy wejdzie w życie. Na pewno będziemy informować o postępach prac nad tą ustawą.

5. Renta wdowia - nowa propozycja

W 2023 roku pojawiła się propozycja wprowadzenia tzw. renty wdowiej, która miałaby poprawić sytuację finansową osób owdowiałych.

Główne założenia propozycji:

• Możliwość zachowania swojego świadczenia (emerytury lub renty) i dodatkowo pobierania 50% świadczenia po zmarłym małżonku
• Alternatywnie - pobieranie 85% świadczenia po zmarłym małżonku, jeśli jest ono wyższe od własnego
• Limit łącznego świadczenia na poziomie trzykrotności minimalnej emerytury

Projekt jest obecnie w fazie prac parlamentarnych. Przewiduje się, że jeśli zostanie przyjęty, mógłby wejść w życie nie wcześniej niż w 2024 roku.

6. Zmiany w Programie "Mama 4+"

Od 1 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany w Programie "Mama 4+", skierowanym do osób, które wychowały co najmniej czworo dzieci i nie nabyły prawa do emerytury lub ich emerytura jest niższa od minimalnej:

• Podwyższenie świadczenia do kwoty 1588,44 zł brutto (równowartość minimalnej emerytury)
• Uproszczenie procedury składania wniosków
• Rozszerzenie kręgu uprawnionych - w szczególnych przypadkach świadczenie może być przyznane również ojcom, którzy wychowali co najmniej czworo dzieci, a matka dzieci zmarła, porzuciła dzieci lub przez dłuższy czas ich nie wychowywała

7. Zmiany w zasadach wypłaty świadczeń z ZUS

Od 2023 roku obowiązują nowe zasady wypłaty świadczeń przez ZUS:

• Promocja wypłat bezgotówkowych - ZUS zachęca do korzystania z przelewów na konto bankowe zamiast wypłat gotówkowych za pośrednictwem listonosza
• Cyfryzacja komunikacji - ZUS promuje korzystanie z Platformy Usług Elektronicznych (PUE ZUS) do załatwiania spraw związanych z emeryturą
• Automatyzacja procesów - coraz więcej decyzji ZUS wydawanych jest automatycznie, co przyspiesza proces przyznawania świadczeń

8. Zmiany w podatkach dla emerytów

W 2023 roku obowiązują korzystniejsze zasady podatkowe dla emerytów:

• Podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 000 zł rocznie - emeryci z emeryturą do 2500 zł miesięcznie brutto nie płacą podatku dochodowego
• Obniżenie stawki podatku w pierwszym progu podatkowym z 17% do 12% - to oznacza niższe podatki dla wszystkich emerytów, którzy płacą podatek dochodowy
• Bez podatku od 13. i 14. emerytury - dodatkowe świadczenia roczne są zwolnione z podatku dochodowego, choć nadal podlegają składce zdrowotnej

9. Ulgi dla seniorów - poszerzenie programu "Leki 75+"

W 2023 roku rozszerzono program bezpłatnych leków dla seniorów:

• Poszerzenie listy bezpłatnych leków dla osób po 75. roku życia
• Uproszczenie procedury wystawiania recept na bezpłatne leki
• Zapowiedź dalszego rozszerzania listy bezpłatnych leków w kolejnych kwartałach

Lista bezpłatnych leków dla seniorów jest regularnie aktualizowana. Aktualna lista dostępna jest na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia.

10. Zmiany w indeksacji emerytur i rent od 2024 roku

Już teraz warto wiedzieć o zapowiadanych zmianach w indeksacji emerytur i rent, które mają wejść w życie w 2024 roku:

• Planowana jest kontynuacja wypłat trzynastej emerytury dla wszystkich emerytów i rencistów
• Czternasta emerytura ma być wypłacana również w 2024 roku, ale szczegóły (w tym kryteria dochodowe) mogą ulec zmianie
• Przewiduje się, że wskaźnik waloryzacji w 2024 roku będzie niższy niż w 2023 roku, ze względu na prognozowany spadek inflacji

Podsumowanie

Zmiany w przepisach emerytalnych w 2023 roku są korzystne dla większości emerytów i rencistów. Wysoka waloryzacja świadczeń, kontynuacja wypłat dodatkowych emerytur oraz korzystniejsze zasady podatkowe przyczyniają się do poprawy sytuacji finansowej seniorów.

Jednocześnie należy pamiętać, że system emerytalny jest dynamiczny i podatny na zmiany. Warto na bieżąco śledzić informacje o nowych regulacjach i korzystać z profesjonalnego doradztwa, aby w pełni skorzystać z przysługujących praw i świadczeń.

W ImposCompi jesteśmy na bieżąco ze wszystkimi zmianami w przepisach emerytalnych. Nasi eksperci pomogą Ci zrozumieć, jak nowe regulacje wpłyną na Twoją sytuację oraz doradzą, jakie kroki warto podjąć, aby zoptymalizować otrzymywane świadczenia.